معماري وخانه هاي قديمي كاشان باتاريخ وفرهنگ كهن كوله باري تجربه باقدمت 7000ساله ريشه درتاريخ باستان دارد .
كوچه پس كوچه هاي پيچ درپيچ ومراكزاجتماعي محل وبناهاي تاريخي ارزشمند باآن همه تنوع ، بداعت وزيبايي مجموعه گرانبهايي ازدوران قاجاريه اند .
گرچه ساختارمعماري خانه ها بدليل ميزان وسع مالي صاحبانش آنهارابه دودسته اشراف نشين وعام نشين تعريف مي نمايد ، امابدون شك همه خانه هاي تاريخي كاشان درارزشهاي اعتقادي واجتماعي ، ثبات وسكون ، تعادل وتوازن ، خلوص فضايي ونظم وهماهنگي گوياي يك فرهنگ وتفكر و وجوه مشترك دراصول معماري ايراني اسلامي مي باشد .
درونگرايي ، حرمت وحجاب ، همترازي بام خانه ها وتقارن درمعماري اصولي اجتناب ناپذيرتلقي شده وجزء اركان معماري اسلامي جايگاه ويژه اي برخودگرفته اند .
تزئينات ، هندسه و نقوش ، رنگ ونور و همه عناصر به كار رفته ضمن آراستگي و زيبايي خارق العاده رمز و رازي درون خود دارند كه انسان را متحير ساخته و مجذوب خودميکند.
تنوع در معماري صدها خانه تاريخي ، كه هركدام ويژگي منحصر بفرد و خاصي را پديد آورده است براستي اعجاز درمعماري و مايه شگفتي است .
خانه تاريخي عامري ها با9000 مترمربع عرصه و 12000مترمربع اعياني بعنوان بزرگترين خانه تاريخي دوران قاجاريه درايران است ، هفت باب حياط تو در تو ومتنوع ، حمام اختصاصي خانه ، شمسه مركز يزدي بندي وآئينه كاري سقف شاه نشين و ايوانها ورسمي بندي سقف سربين حمام وحوضخانه ها نظر بيننده را از خطوط منقوش مقابل ناخداگاه به آسمان آبي و مركز سقف هدايت كرده وآن زبان حال زيباي شمسه كه :
جانا من وتو نمونه پرگاريم سرگرچه دوكرده ايم يك تن داريم
ازنقطه روانيم كنون برپرگار درآخــركارســربه هــم بازآريــم
راتداعي مي بخشد .
وجوه مشترك درخلوص فضايي وعبورنورازمركزشمسه وپنجره هاي مشبك گچي باشيشه هاي رنگي كه زيبايي نقوش آن درطول روز از درون فضا و درشب داخل حياط ويژگي خارق العاده اي را به ارمغان آورده ، درخانه تاريخي عباسيان نيز كه ارزشمندترين خانه تاريخي دوران قاجاريه درايران تلقي مي گردد انتقال نورمصداق واقعي همه جانبه برخودگرفته كه اعجازدرمعماري ومايه شگفتي است
حياط اين عمارت معظم درطبقات بالاتر بازتروفراختر شده است تا فضاي محدود پايين خانه دلتنگ وكوچك تربه نظرنرسد واين بازشدن تدريجي طبقات مسبب ايجاد فضاي باز و انتقال نور به فضاهاي طبقات تحتاني ميسرگردد .
ساختارپيچيده و متراكم در فضاسازي واصول چهار گانه معماري بويژه درسقف ايوان بزرگ و سرپوشيده با يزدي بندي گچبري وآئينه كاري ونقاشي دل انگيز ترنج ها و شمسه ها ي سقف از ويژگي خاصي برخوردار است .
خانه بروجردي هاجذابيت وتنوع خاص خودرادر سردرب منحصربفرد و هشتي خانه وعظمت و ارتفاع سرپوشيده با يزدي بندي ، گچبري ونقاشي منحصر بفردبا آن گنبدوكلاه فرنگي كه بعنوان نشانه و سنبل كاشان مطرح است ، تداعي مي بخشد و نورگيرهاي زيبا در شبكه هاي جعفري وروزنه هاي مورب ازطاسه هاي يزدي بندي سرپوشيده با ساختاري موزون بيانگرتفكر و انديشه معماران هنرمند واقف به همه فنون مهندسي زمان مي باشد
ظرافت درگچبري خانه بروجردي ونقوش شكارگاههاي متعدد وسعت وروح حياط خانه سرشارازتنوع وزيبايي است .
انعكاس نماي ايوان بلند و عمارت اطراف حياط خانه طباطبايي درآبنماي وسيع ميان حياط آكنده ازژرف نگري است كه گاه بانرمه بادي درهم مي شكند وبر وسعت چشم انداز حياط ازبالامي افزايد و به فضانيز طراوت مي بخشد ، دهانه ورودي و پله هاي سرداب هم ارزبا آبنما اين طراوت را به داخل زيرزمين هدايت كرده و با كمك هوای خنك ومرطوب كانال هاي ناكش اطراف سرداب را در فصل تابستان گرم وخشك اين ديار19تا20درجه سانتيگرادكاهش داده و زيستن دراين فصل مناسب ودلنشين ساخته است .
يزدي بندي همراه بانقاشي زيبا و آب طلايي واسليمي درون شمسه شاه نشين و انتقال نور بوسيله شبكه هاي گچي پنج ميليمتري با نقوش گل و مرغ و شيشه هاي الوان همراه با نقاشي آب رنگي لاجورد درون فضاهاي نورگيرطرفين شاه نشين كه از ويد شمسه هاي بزرگ و منحصربفرد سرپوشيده ها فضارا نورباران كرده مظهرآراستگي وكمال در معماري قاجاراست .
نمونه درخشان خانه های عامه مردم کاشان ، خانه تاریخی تاج است که رکن حرمت و حجاب در معماری اسلامی را تداعی می بخشد تا حریم خانواده را به کمال مطلوب رساند ، خلوص فضایی در این خانه صبر و آرامش می آموزد ، سه دری میوجی در ایوان پیشکم تو پور ، فاقد شیشه قسمت بیرونی ، خاص مراجعات عمومی را از اندرونی که مخصوص کدبانو و اهل و عیال خانه است ، جدا کرده است و ماهیت فرهنگ و تمدن اسلامی را مبین می سازد ، حجاب در خانه ها اصولی اجتناب ناپذیر تلقی شده که معماران مسلمان نسبت به رعایت آنها خود را ملزم و مکلف می دانسته اند عمارت و گودال باغچه اندرونی ثبات و سکون ، نجابت و متانت ، قداست و عرفان در نهایت سادگی سرپناه مردمان عادی و معمول زمانه بر اساس همان تفکر و اعتقاد تجلی یافته است بنای تاج نوع بارز اکثریت خانه های اصیل گودال باغچه ای عامه مردم این دیار است که الگوی محض مردم شناسی در کاشان از یک زندگی با عزت توأم با آرامش بوده و شرایط زیست محیطی فراهم آورده است.
منوی سایت
