خانه تاریخی بروجردی
خانه ی تاریخی بروجردی از خانه های قاجاری کاشان که سال 1294 هجری قمری توسط بازرگان معروف نظنزی در خیابان علوی محله سلطان امیراحمد ساخته شده است . سید مهدی نطنزی چون ارتباط تجاری و اقتصادی زیادی با شهر بروجرد داشته ، خانه اش به " خانه بروجردی " نامبردار می شود . این خانه به خاطر دارا بودن ویژگی ها و ارزش های والای معماری ایرانی ، به کارگیری تمامی فنون معماری سنتی در حد کمال ، دارا بودن تزیینات متنوع و هنرمندانه ، نبوغ و خلاقیت شگرف معمارانه به کارگرفته شده در آن به خصوص در ترکیب منحصر به فرد و استثنایی سرپوشیده حیاط بیرونی ، از مهم ترین خانه های تاریخی ایران و به نوعی سمبل بناهای مسکونی ایران به شمار می رود . این خانه مشتمل بر یک حیاط بیرونی و دو حیاط اندرونی در زمینی به مساحت3500 متر مربع بنا شده است حیاط بیرونی ، مفصل ترین بخش خانه با 2000 متر مربع برای پذیرایی از میهمانان و برگزاری مراسم و جشن ها استفاده می شده و حیاط های اندرونی نیز مورد استفاده ی خود خانواده بوده است . راه ورود به خانه از راهروی شیب دار و زاویه داری است به مهتابی جبهه ضلع شمالی حیاط متصل می گردد . در این قسمت اتاق 5 دری یا زمستا ن نشین که محل پذیرایی میهمانان بود ، قرار دارد . بدنه بیرونی و داخلی اتاق 5 دری با گچ بری های بسیار ظریف و هنرمندانه ، با طرح های گیاهی و گل و مرغ زینت یافته است . مهم ترین و زیباترین بخش خانه ، تابستان نشین آن است که در قسمت جنوبی حیاط بیرونی با یک سرپوشیده مرتفع و زیبا که فضاها و اتاق هایی در دو طبقه دورتادور آن قرار گرفته اند ، واقع شده . در نمای بیرونی این جبهه و در طرفین آن سه دری های قرینه در دو طبقه و در میانه ، ایوان رفیع همراه با تاج گچ بری شده ی بسیار هنرمندانه و باشکوهی بر پیشانی و در پس آن ریتم زیبا و منحصر به فرد نورگیرها برگرد گنبد سرپوشیده و بادگیرهای طرفین گنبد ، ترکیبی متناسب,باشکوه فراهم آورده اند که بیانگر نبوغ و خلاقیت حیرت انگیز معمار آن است . در عقب ایوان ، تالار پذیرایی و شاه نشین اصلی خانه که کمی مرتفع تر از سطح ایوان است قرار دارد . در طرفین تالار دو فضای نورگیر کوچک در نقش حیاط خلوت است که برای سه دری های مجاور و همچنین تالار اصلی علاوه بر امکان دسترسی ، تامین نور و تهویه مناسبی را نیز فراهم می کنند . زیر سقف سرپوشیده ی گنبد ، با یزدی بندی ، مقرنس و نقاشی مفصل و بسیار هنرمندانه ای تزیین شده که در میان آن و به شکل قرینه ، روزنه های نورگیری که کار تهویه را نیز انجام می دهند ، تعبیه شده اند . تمام بدنه داخلی سرپوشیده و حیاط خلوت های طرفین تالار با تزئینات گچ بری و نقاشی های بسیار ارزشمند و نفیس به طرز بسیار هنرمندانه زیر نظر هنرمندان نقاش آن دوره ظاهراً از خاندان غفاری کاشانی طراحی و تزئین شده اند .
سرداب اصلی خانه در قسمت زیرین بخش تابستان نشین قرار دارد که دو بادگیر بلند از بالای بام تا زیر زمین تعبیه شده اند و عمل خنک کردن زیر زمین را انجام می دهند . از دو حیاط اندرونی خانه یکی به موازات حیاط بیرونی و در سمت شرقی آن قرار دارد و فضاهای اصلی آن شامل یک تالار پذیرایی بزرگ پنج دری و سه دری های طرفین است که در ضلع شمالی حیاط ساخته شده و سه بدنه دیگر در حال حاضر به صورت ساده و یا طاق نما می باشند . اتاق آیینه یاپنج دری مابین دو حیاط اندرونی قرار دارد که دارای تزیینات گچ بری و آیینه کاری های مجلل بوده و درها و ارسی های آلت چینی شده با شیشه های رنگی ، شکوه و زیبایی خاصی به این اتاق بخشیده اند . حیاط اندرونی بعدی که به حیاط حوضخانه معروف است در طرف شمالی شاه نشین مزین به تزئینات آینه با ستون های گچ بری شده و تالار پنج دری ساده ای در انتها آن در این حیاط قرار دارد .