آخوند ملا محمد جوشقانی کاشانی
ملاّ محمّد جوشقانی معروف به آخوند کاشی از فقیهان و حکیمان بزرگ عصر قاجار است که در اصفهان سکونت داشت و از معاصران و دوستان جهانگیرخان قشقایی بود. وی سالها در مدرسة جدّة کوچک و سپس در مدرسة صدر به تدریس پرداخت و شاگردان زیادی از محضر این شخصیّت برجسته بهره مند شدند.
به گفته آیت الله شهید مطهری وی مردی مرتاض بوده و حالات عجیبه از او ظاهر می شده است. بسیاری از شخصیتهای بزرگ علمی ایران در قرن اخیر از جمله مرجع بزرگ مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و مرحوم آیت الله حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی و گروهی دیگر از شاگردان وی بوده اند.
ملاّّ محمّد در کاشان هندسه و ریاضی را از حاج ملاّ محمّدحسین نطنزی و فلسفه و حکمت را از حاج ملاّ محمّدحسن نطنزی (عبد علیشاه) فرا گرفت. همچنین به دیگر استاد او میرزا محمّد رضا قمشه ای باید اشاره کرد.
واقعات اتّفاقیه در روزگار (ذیحجّه 1326 هـ .ق درهجوم به مدرسة صدر)
در مدرسة صدر اصفهان، یک مدرّس صد ساله! داریم که گویا به این علم و فعل کمتر کسی دیده شده. نگارنده (محمّدمهدی شریف کاشانی) مدَتها در حوزة او تلمّذ نمودهام. آدم خوبی است. تأهّل اختیار ننموده، تمام عمرش را به تدریس گذارنیده است. اسمش همه جا معروف و مشهور است و همه کس اسم آخوند ملاّ محمّد کاشانی را شنیده میباشد. این پیرمرد صد ساله! را با تفنگ میزنند
آخوند کاشی در سال 1249 هجری قمری متولد و در سال 1333 هجری قمری در اصفهان بدرود حیات گفته و در مزار تخته فولاد نزدیک قبر میرزا جهانگیر خان دفن شده است.
نگاه کنید به:
- تذکرة القبور، سیّد مصلح الدّین مهدوی، ص 6 تا 7
- مقدّمة دیوان عبدعلیشاه، ص 10
- سیمای کاشان، ص 165 تا 166
- چراغ تجربه، جعفر پژوم، ص 399، 654 و 658
- شرح حال رجال ایران, ج 3 ص 237
- مشاهیر کاشان، ص 18